Sieci komputerowe

wstęp (encyklopedycznie) trochę historii krótkie wiadomości struktura sieci internet połączenie z siecią usługi w internecie zakładanie konta

SIEĆ KOMPUTEROWA

Wstęp(encyklopedycznie)

Zespół oddalonych od siebie komputerów i urządzeń peryferyjnych, połączonych liniami transmisji danych; w przypadku sieci specjalizowanych – również urządzeń o specjalnych funkcjach (np. uliczne automaty wydające gotówkę w sieci bankowej, punkty ogniowe w sieciach militarnych i in.). Zależnie od wielkości, rodzaju i stopnia złożoności sieci komputerowej, liniami transmisji danych mogą być zwykłe kable lub linie telekomunikacyjne. Sieć komputerowamoże ograniczać się do jednego lub kilku budynków (sieci LAN – ang. Local Area Networks), do miasta, ale może też pokrywać wielkie obszary – kraje, a nawet kontynenty. Ważniejsze cele tworzenia sieci komputerowych
  1) umożliwienie użytkownikom korzystania z odległych zasobów informacyjnych i urządzeń;
  2) zwiększenie niezawodności działań, dzięki możliwości użycia kilku komputerów do wykonywania tego samego programu;
  3) bardziej równomierne wykorzystanie mocy obliczeniowej sprzętu informatycznego (gdy dany komputer jest przeciążony zadaniami, można wykorzystać inny, w danej chwili nieobciążony);
  4) usprawnienie zbierania, przetwarzania, rozprowadzania i wykorzystania na rozległych obszarach informacji o specjalnym przeznaczeniu, np. militarnym, gosp., med. itp.;
  5) przesyłanie tekstów ( poczta elektroniczna);
  6) upowszechnienie dostępu do informacji z różnych dziedzin, np. nauki;
  7) usprawnienie pracy biur podróży, rezerwacji lotn., operacji bankowych, handlu, bibliotekarstwa, systemu ubezpieczeń i in.
Sieci mniejsze bywają często podłączane do większych. Taki zhierarchizowany system teleinformatyczny znacznie zwiększa dostępność informacji, zwł. że rozpowszechniło się używanie komputerów osobistych, podłączanych przez modemy do gniazdek telefonicznych w prywatnych mieszkaniach. Szczególnie istotnym elementem przy tworzeniu sieci komputerowych jest ochrona informacji – ułatwiony dostęp do baz danych wiąże się bowiem z niebezpieczeństwem użycia (lub zmiany) pewnych informacji (dotyczących obronności, kont bankowych, sytuacji ekon. przedsiębiorstw i in.) przez osoby nieuprawnione ( „włamywaczy ” komputerowych – ang. hacker). Pierwszą siecią komputerową, uruchomioną jeszcze w latach 50., była amer. sieć SAGE (ang. Semi Automatic Ground Environment), służąca do sterowania obroną kontynentu Ameryki Północnej. Obecnie w krajach rozwiniętych istnieje wiele sieci komputerowych, zarówno o charakterze ogólnodostępnym (sieci publ., abonenckie), jak i o charakterze zamkniętym (sieci wykorzystywane przez konkretne instytucje).

TROCHĘ HISTORII

     Korzenie globalnej sieci komputerowej Internet sięgają 1969 roku, gdy w USA pojawiła się eksperymentalna sieć armii amerykańskiej ARPANet (Advanced Research Projects Agency Network), łącząca cztery komputer. Celem tego przedsięwzięcia było przetestowanie sprawności działania sieci w warunkach bojowych. Chodziło o sprawdzenie łączności i transmisji danych w przypadku uszkodzenia pewnej jej części. To połączenie komputerów było zmaterializowaniem marzeń o stworzeniu sieci rozległych pomiędzy komputerami oddalonymi od siebie na dużą odległość, działających bez wyróżnioną maszyny centralnej. Po 1969 roku przy udziale ośrodków naukowych i rządowych następuje szybki rozwój wspomnianej sieci. Opracowanie pierwszych wersji FTP (File Transfer Protocol) umożliwiło przenoszenie plików pomiędzy komputerami. Stworzenie w tym czasie systemu Telnet zapewniało możliwość łączenia się z innymi komputerami w sieci i zdalną pracę na nichjlit na komputerze lokalnym. W tym samym okresie wysłana zostaje pierwsza wiadomość za pośrednictwem poczty elektronicznej e-mail. W 1973 roku sieć ARPANet po raz pierwszy realizuje połączenie międzykontynentatalne. Do sieci zostają włączone wybrane ośrodki uniwersyteckie z Wielkiej Brytanii i z Norwegii. Wtedy też po raz pierwszy pojawia się nazwa INTERNET. Do końca lat siedemdziesiątych sieć ARPANet pozostaje jednak siecią dla uprzywilejowanych. W okresie tym pojawiają się: protokół UUCP (Unix to Unix Copy Protocol) umożliwiający powstawanie w sieci pierwszych grup dyskusyjnych oraz pierwsze BBS (Bulletin Board System), będące komputerowymi tablicami ogłoszeń. Opracowany zostaje także protokół TCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol), określający uniwersalne reguły przesyłania informacji pochodzących od użytkowników sieci. Od roku 1983 staje się on oficjalnym protokołem sieciowym. Lata osiemdziesiąte, zwłaszcza ich druga połowa, to okres dalszego rozwoju sieci komputerowych. W 1986 roku powstaje sieć NSFNet (National Science Foundation Network), która skupia główne ośrodki uniwersyteckie w USA, przejmując tym samym rolę istniejącej sieci ARPANet. Następne lata to okres zwiększania szybkości transmisji w sieci oraz przyłączania do niej ośrodków państw spoza USA. Pojawia się także IRC (Internet Relay Chat), czyli system umożliwiający podłączenie się użytkownika sieci do wybranego kanału komunikacyjnego, w którym można prowadzić pogawędki z innymi uczestnikami za pomocą klawiatury. Od początku lat dziewięćdziesiątych historia sieci INTERNET dotyczy także Polski. W 1991 roku na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego powstaje pierwszy polski węzeł intemetowy. Powołana do życia zostaje także instytucja pod nazwą Naukowe i Akademickie Sieci Komputerowe - NASK, której zadaniem była koordynacja organizacji sieci w Polsce. Tego samego roku w światowej już sieci INTERNET pojawia się wynalazek WWW (Worid Wide Web). Jest to w wolnym tłumaczeniu pajęczyna połączonych ze sobą dokumentów, po których możemy się przemieszczać, wykorzystując umieszczane w nich odnośniki. Pojawienie się WWW wywołuje lawinowy wzrost informacji umieszczanej w sieci oraz przyczynia się do objęcia zasięgiem INTERNETU kolejnych państw. Lata dziewięćdziesiąte to burzliwy rozwój technologii intemetowej. W sieci obecne są przekazy radiowe i telewizyjne, a strony WWW z tekstowych przeobraziły się w multimedialne. Normalnym zjawiskiem stają się zakupy w sklepach intemetowych. Dzisiaj na przełomie XX i XXI wieku jesteśmy świadkami urzeczywistnienia wizji stworzenia globalnego systemu sieciowego dostępnego dla każdego mieszkańca naszej planety.
     Od 1996 roku ponad 100 amerykańskich uniwersytetów pracuje nad nowym projektem - Internet II. Celem prac jest stworzenie sieci następnej generacji, która umożliwi przesyłanie danych z prędkościami dochodzącymi do kilku Gbps. Sieć oprócz obecnie już znanych usług będzie oferowała kilka nowych:

• Learning Ware - czyli instrumenty programowo - sprzętowe służące do procesów edukacyjnych,
• biblioteki cyfrowe i dystrybucję informacji - dostęp do ulepszonej wizualnie informacji oraz konsultacji z ekspertem w danej dziedzinie,
• teleimmersję - czyli umożliwienie przebywania osobom przebywającym w różnych miejscach geograficznych w wspólnej przestrzeni wirtualnej,
• wirtualne laboratorium - umożliwiające symulację zjawisk z różnych dziedzin życia.

Krótkie przedstawienie wiadomości o sieci (rodzaje)

Czym jest sieć komputerowa? Jest to nic innego jak połączenie ze sobą dwóch lub więcej komputerów. Ze względu na sposób połączenia ze sobą komputerów oraz ze względu na rolę jaką one pełnią rozróżniamy kilka rodzajów sieci.

Sieć peer-to-peer

     W sieci tej, wszystkie komputery pracują na tych samych prawach. Każdy z komputerów podłączonych do sieci ma własne oprogramowanie, a za pośrednictwem sieci przesyłane są jedynie dane. Również wszyscy użytkownicy sieci maję dostęp do wszystkich urządzeń np. do drukarki lub skanera. Sieci te wykorzystywane są głównie w małych firmach, biurach lub dla potrzeb domowych.

Sieć typu klient-serwer

     Omawiana sieć nadaje się przede wszystkim do zastosowań w większych firmach i przedsiębiorstwach. Są to sieci tworzone na bazie potężnych systemów. Najbardziej wydajna maszyna spełnia rolę serwera (hosta) ponieważ na niej właśnie są przechowywane najistotniejsze programy i dane, służy do ich zarządzania i udostępniania innym maszynom (komputerom). Z reguły w czasie pracy wielu użytkowników próbuje dotrzeć do danych znajdujących się na serwerze musi być on niezwykle wydajny, oraz musi posiadać odpowiedni dysk do przechowywania tych danych. Użytkownicy tego rodzaju sieci mogą z nich korzystać za pośrednictwem innych podłączonych komputerów - tak zwanych klientów, które mają jedynie dostęp do informacji znajdujących się na serwerze.

Sieć terminalowa

     Sieć terminalowa jest pewnym rodzajem sieci typu klient-serwer. Różnica polega jedynie na tym iż stanowisko robocze nie posiada osobnej jednostki sterującej z własnym oprogramowaniem. Jedynymi urządzeniami jest monitor i klawiatura podłączona poprzez sieć do głównego stanowiska - serwera.

     Ze względu na sposób podłączenia rozróżniamy:

• komputery połączone szeregowo jeden do drugiego
• komputery połączone w okrąg
• komputery połączone w gwiazdę

     Istnieje również podział sieci ze względu rozległość jej działania

Sieć LAN (z ang. Local Area Network) - sieć lokalna, czyli np. sieć w jednym budynku, firmie. Maksymalną odległość tej sieci określa się jako 1000 metrów. Granicę tą możemy potraktować bardzo umyślnie i orientacyjnie.
Sieć MAN (z ang. Metropolitan Area Network) - sieć miejska, czyli sieć obejmująca swym działaniem miasto.
Sieć WAN (z ang. Wide Area Network) - sieć ogólno światowa (globalna), obejmująca swym działaniem cały świat np. internet

Jak funkcjonuje sieć?

     W sieciach komputerowych dane przepływają między maszynami poprzez specjalne kable podłączone do każdego stanowiska roboczego. Zainstalowany system troszczy się o to, by wszystkie informacje docierały na właściwe miejsca, a przesyłane tą drogą wiadomości nie kolidowały ze sobą. Karty sieciowe znajdujące się wewnątrz wszystkich pecetów zajmują się dzieleniem wiadomości w mniejsze pakiety danych. W nagłówku wysyłanego pakietu umieszczony jest adres komputera, do którego dane mają trafić. Stąd każdej karcie sieciowej musi zostać nadany oddzielny adres. Jeśli adres zamieszczony na początku pakietu i przydzielony karcie zgadzają się ze sobą, informacja zostaje zapisana na dysku twardym komputera. Kiedy wszystkie pakiety o tym samym adresie znajdą się na dysku, transfer danych zostaje zakończony.
     Przed wysłaniem pakietu informacji karta sieciowa sprawdza, czy złącze jest wolne. W razie nieudanego transferu dane wracają do komputera, gdzie oczekują na podjęcie kolejnej próby przesłania.

Struktura sieci Internet

     Sieć Intemetjest przykładem sieci rozległej (WAN), nazywanej również intersiecią. Tak połączone komputery nie posiadają centralnej administracji, tzn. nie istnieje w sieci komputer nadzorujący jej pracę oraz rodzaj przesyłanych danych. Brak takiej maszyny sprawia, że wiadomości przesyłane w sieci Intemet nie są cenzurowane. Każdy użytkownik sieci może korzystać ze wszystkich ogólnie udostępnionych danych; sam może również rozpowszechniać informacje. Ponieważ INTERNET obejmuje swym zasięgiem cały świat, często określany jest mianem sieci globalnej lub Intersieci.

     Struktura sieci w tym przypadku została rozwiązana jako połączenie niezależnych od siebie "podsieci", które składają się z bardzo dużej liczby komputerów. Aby umożliwić dostępu do Intemetu, istniej ą w nim wyspecjalizowane komputery nazywane serwerami intemetowymi. Poprzez serwery intemetowe, poszczególne komputery użytkowników, nazywane klientami, mają możliwość korzystania ze wszystkich zgromadzonych i udostępnionych w sieci danych. Niektóre z nich adresowane są jednak do określonego kręgu odbiorców i mogą nie być ogólnie dostępne (dostęp jest tutaj autoryzowany). Routery z kolei są odpowiedzialne za wyznaczanie (trasowanie) drogi między komputerami w sieci. Trudno określić liczbę wszystkich "legalnych" serwerów intemetowych. W samej tylko Polsce pod koniec 1998 roku działało ponad 126 tysięcy komputerów tego typu. Serwery intemetowe rozmieszczone są w instytucjach państwowych, ośrodkach akademickich, szkołach, bibliotekach, a także w domach prywatnych na całym świecie.
     W celu wymiany informacji pomiędzy serwerami są one połączone ze sobą w globalną sieć za pomocą łączy transmisji danych. Dzięki zastosowali takiego rozwiązania, poszczególne części sieci działają niezależnie od sbie. Jeżeli na przykład awarii ulega jeden z serwerów intemetowych, to odłączeni od sieci zostaną jedynie ci użytkownicy, którzy podłączeni zostali do sieci Intemet poprzez ten serwer (mogą się jednak przełączyć na inną maszynę). Pozostali użytkownicy mają nadal dostęp do zasobów intemetowych z wyłączeniem danych na uszkodzonym komputerze

Protokół sieciowy TCP/IP

     Obowiązującym w sieci Intemet protokołem sieciowym jest TCP/IP. Jest on uniwersalnym językiem, którym porozumiewają się wszystkie komputery pracujące w sieci, niezależnie od platformy sprzętowej i systemowej. W sieci Intemet obecne są nie tylko komputery klasy IBM PC, ale również wiele innych komputerów, np. Silicon Graphic, Amiga, Macintosh, a także duże komputery (Mainframe). Protokół ten jest zestawem reguł określających przesyłanie danych w sieci. Protokół TCP nadzoruje transmisję tzw. pakietów informacji w sieci, zabezpieczając je przed zagubieniem, oraz sprawdzając, czy przesyłane pakiety docierają do ich adresata bez uszkodzeń. IP jest typowym protokołem komunikacyjnym zapewniającym przesyłanie określonych informacji (pakietu TCP) do właściwego adresata. Każdy komputer w sieci Intemet posiada własny niepowtarzalny adres, nazywany adresem IP.

Adres IP - adres używany do jednoznacznej identyfikacji komputera
w sieci Intemet. Składa się z 32-bitowego numeru identyfikacyjnego

     Adres IP składa się z dwóch części: informacji o sieci, w której pracuje dany komputer oraz numeru komputera w tej sieci . Rozwiązanie to pozwala na szybkie odnalezienie przez routery żądanego komputera. Adres IP jest przydzielany do komputera poprzez administratora sieci lub dostawcę usług intemetowych. Przydzielanie IP nadzorowane jest przez odpowiednie organizacje, które podlegają instytucji odpowiedzialnej za adresy intemetowe w Europie - Reseau IP Europeen (w Polsce jest nią NASK). Adres IP zapisywany jest w formacie czterech liczb jedno, dwu lub trzycyfrowych z zakresu od O do 255 . Liczby składające się na adres IP oddzielone są od siebie kropkami, np. 193.219.28.194
     W celu połączenia się z określonym komputerem w sieci Intemet musimy mać adres IP takiego komputera. Kłopotliwe byłoby jednak używanie adresów w postaci liczb przez przeciętnego użytkownika sieci. Dlatego też w praktyce posługujemy się adresami w standardzie FQDN (fully qualified domain names)w postaci nazw, W rozwiązaniu tym liczby zastąpiono nazwami. W ten sposób podany adres IP 193.219.28.194 możemy przedstawić równoważną nazwą w postaci info.icm.edu.pl , czyli "domeną".

     W podanym przykładzie adres składa się z czterech symboli. Ich liczba w adresie może być różna - podobnie jak ich oznaczenie. Na przykład w zamieszczonym symbolu "info" kryje się jedna z najpopularniejszych wyszuki-warek sieciowych, a symbol "icm" oznacza skrót pochodzący od nazwy instytucji będącej operatorem tejże wyszukiwarki na terenie naszego kraju (Interdyscyplinarne Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego Uniwersytetu Warszawskiego). Symbol "edu" jest charakterystyczny dla adresów organizacji edukacyjnych, natomiast "pl" jest oznaczeniem kraju.

     Adresy przedstawiane za pomocą nazw tworzone są według określonych reguł. W pierwszej kolejności umieszczona jest nazwa organizacji, instytucji, firmy, osoby prywatnej itp. Często może to być także skrót pochodzący od nazwy. Następnie umieszczany jest symbol określający rodzaj i charakter działalności prowadzonej przez wspomnianą organizację. Ostatnią częścią adresu jest symbol wskazujący jednoznacznie na kraj, w którym znajduje się serwer (symbol ten jest pomijany w adresach dotyczących komputerów pracujących w USA). Często adresy w postaci nazw strony firm czy instytucji, dotyczące stron sieci WEB, mogą rozpoczynać się symbolem "www" oddzielonym kropką od właściwego adresu. W praktyce możemy się także spotkać z określeniem adresu jako "nazwa strony". Ma to swoje uzasadnienie, ponieważ w nazwie zawsze znajduje się adres. Nazwa czytana jest od końca, czyli od adresu serwera WWW, na którym jest umiejscowiona dana strona.

     W tabeli przedstawiono wybrane symbole nazw określających rodzaj i charakter działalności organizacji bądź firm i instytucji. Następna tabela zawiera przykłady wybranych symboli nazw krajów. Ponieważ protokół TCP/IP akceptuje jedynie adresy IP, w praktyce adresy w postaci nazw muszą zostać opoddane konwersji na numer IP. W Intemecie standardowym systemem do rozpoznawania adresów w postaci nazw jest DNS (Domain Name System - System nazw domen). Serwery DNS posiadają bazę danych udostępnianą innym komputerom, w której zawarte są przyporządkowania nazw do adresów IP. Są one połączone między sobą we własną sieć, w której wymieniają się nazwami nowo zarejestrowanych domen.

Połączenie z siecią Internet

     Połączenie komputera z siecią Intemet może zostać zrealizowane na kilka sposobów, różniących się między sobą prędkością transmisji danych. Krótki opis stosowanych metod przedstawiono poniżej.

Połączenie za pomocą linii telefonicznej

     Jest to bardzo często stosowany w naszym kraju sposób połączenia indywidualnego użytkownika z siecią Intemet. Aby je zrealizować, komputer, który chcemy włączyć do sieci, musi być wyposażony w modem zewnętrzny lub wewnętrzny. Dodatkowo powinniśmy posiadać odpowiedni program komunikacyjny. W systemie Windows jest to Dial-Up Networking, który umożliwia nawiązanie połączenia za pomocą linii telefonicznej. Zapewnia on wymianę danych pomiędzy komputerem a serwerem, z którym zostanie połączony za pomoce linii telefonicznej. Konieczne będzie także skorzystanie z usług tzw. dostawcy usług intemetowych, który umożliwia nam połączenie z siecią.

     Oferowanym rozwiązaniem jest w tym przypadku telefoniczne łącze komutowane (przełączane). Z takiej linii w tym samym czasie może korzystać kilku abonentów telefonicznych. Takie połączenie daje nam dostęp do stron WWW, usług FTP i konta pocztowego umożliwiającego wymianę elektronicznych wiadomości. Można znaleźć bez trudu operatorów Intemetu dających darmowe skrzynki e-mail http: //free. polbox. pl/. Korzystanie z dobrodziejstw WWW wymaga użycia protokołu komunikacyjnego PPP lub SLIP. Aby napływające dane mogły być wyświetlane w przeglądarce należy właśnie użyć tych protokołów. Z TPSA łączymy się, korzystając z PPP.

     W takim przypadku, przy każdym połączeniu z siecią Intemet, musimy najpierw "dostać się" do serwera dostawcy. Najpopularniejszym rozwiązaniem jest tutaj system Internet CallBack. Przy wykorzystaniu tego systemu, łączymy się za pomocą naszej linii telefonicznej z usługodawcą, logując się do jego systemu. Po podaniu przez nas hasła, połączenie zostaje nawiązane. Następnie system usługodawcy łączy się z naszym numerem i wtedy zostajemy połączeni z siecią. Innym rozwiązaniem jest nabycie od usługodawcy karty z określoną liczbą impulsów, na której znajduje się także nasz login i hasło.

     Decydując się na wybór dostawcy usług intemetowych należy wcześniej zapoznać się z cennikiem, jaki stosuje on za proponowane usługi. Niektórzy z dostawców pobierają stałe miesięczne abonamenty niezależne od liczby i czasu połączeń, inni opłatę uzależniają od naszej "aktywności" w sieci.

     Popularnym rozwiązaniem wśród indywidualnych użytkowników sieci Internet jest korzystanie z usługi Telekomunikacji Polskiej SA (TPSA). Uruchomiona została w maju 1996 roku i polega na połączeniu się poprzez modem z ogólnopolskim numerem 0-20-21-22. W ten sposób każdy użytkownik połączony z serwerem TPSA posiada pełny dostęp do wszystkich usług sieci Intemet, bez konieczności posiadania własnego konta. Wybierając wspomniany numer TPSA, użytkownik ponosi koszt połączenia według obowiązującej taryfy lokalnej.

     Inną usługą proponowaną przez TPSA jest dostęp do sieci Intemet poprzez sieć cyfrową ISDN. W takim przypadku operator zamienia naszą linię analogową na cyfrową, montując na jej końcach specjalne urządzenia. Do uruchomienia ISDN konieczna jest jednak centrala cyfrowa, z którą połączony jest nasz dom lub biuro. Połączenie z siecią od strony klienta następuje za pomocą modemu cyfrowego zainstalowanego w komputerze. Ze względu jednak na wysokie koszty takiego rozwiązania, obecnie korzystają z niego przede wszystkim firmy i instytucje.

Połączenie za pomocą łączy stałych

     Zdecydowanie najlepszym, ale i zarazem najdroższym rozwiązaniem jest połączenie z siecią Intemet przy użyciu tzw. połączenia stałego. Połączenie może zostać zrealizowane za pomocą specjalnie poprowadzonej w tym celu lii kablowej, światłowodowej lub znacznie częściej przy wykorzystaniu tzw. lii dzierżawionej. Połączenie tego typu, chociaż drogie, zapewnia bardzo wysoką prędkość transmisji danych wynoszącą, w zależności od rodzaju połata, od 128 kbps do 3 Mbps. Łącza tego typu, w przeciwieństwie do komutowanych, są stabilne i szybkie, ponieważ nikt inny nie "wdzwania" się na nie, podczas gdy my z niego korzystamy.

     Ze względu na wysokie koszty założenia i eksploatacji łącza nie jest ono popularne wśród użytkowników indywidualnych, natomiast jest coraz powszechniej stosowane przez instytucje i przedsiębiorstwa. Za pomocą tylko jednego połączenia stałego, dana instytucja czy przedsiębiorstwo może podłączyć do sieci Intemet całą lokalną sieć komputerową, która pracuje w jej obrębie.

     Aby wykorzystać możliwości stwarzane przez połączenie stałe, przy jednoczesnym zmniejszeniu kosztów ponoszonych przez indywidualnego użytkownika, coraz popularniejsze są sieci komputerowe nazywane popularnie NetBIok. Działanie jej polega na połączeniu w sieć lokalną komputerów pracujących pod systemem Windows z kilku miejsc (np. mieszkań). Następnie cała sieć NetBIok przyłączana jest do serwera blokowego (np. serwer Linuxowy), który ma stały dostęp do Internetu, za pomocą łącza dzierżawionego.

     Od listopada 1999 roku TPSA świadczy usługę SDI - Szybki Dostęp do Internetu. Polega ona na zapewnieniu użytkownikom stałego połączenia z siecią poprzez zainstalowany w domu abonenta terminal SDI. Z drugiej strony, w centrali telefonicznej, która obsługuje jego linię telefoniczną, instaluje się urządzenie dostępowe. Terminal jest podłączany do portu szeregowego komputera i łączony z gniazdem telefonicznym. Przepustowość łącza wynosi 115 kbps. Pomimo, że jest to rozwiązanie tańsze niż klasyczne łącze stałe, to i w tym przypadku koszt założenia łącza jak i eksploatacja abonamentowa nie jest tania.

Połączenie za pomocą sieci telewizji kablowej

     Alternatywnym sposobem podłączenia się do sieci Internet jest wykorzystanie sieci telewizji kablowej. Istniejąca infrastruktura kablowa sieci tego typu zapewnia przesyłanie za pośrednictwem jednego kabla do 100 programów telewizyjnych, po ich uprzednim spakowaniu za pomocą tzw. up-convertera. Ponieważ jednak przy korzystaniu z sieci Intemet dane przesyłane są w dwóch kierunkach, stworzony musi zostać także dodatkowy kanał nazywany zwrotnym. Najczęściej w tym celu usuwa się z kabla kilka programów dla uzyskania wolnego pasma. Po stronie abonenta musi zostać zainstalowany modem kablowy, którego zadaniem jest wyselekcjonowanie z dostarczanego sygnału danych dla komputera. Z kolei z drugiej strony kabla, czyli u operatora sieci telewizji kablowej powinno znajdować się urządzenie CMTS - Cable Modem Termination Systems, stanowiące platformę sprzętową umożliwiającą transmisję danych przez sieć telewizji kablowej. Jej głównym elementem jest router przesyłający dane z i do sieci Intemet. Drugim istotnym elementem w nowoczesnych urządzeniach jest dwukanałowy odbiornik pozwalający na przyjmowanie danych wysyłanych przez abonentów. W ten sposób możliwa jest obsługa transmisji dwukierunkowej i nie jest w tym przypadku potrzebny inny kanał zwrotny, np. przez linię telefoniczną. Urządzenie CMTS pozwala na transmisję danych z prędkością do 38 Mb/s w kierunku abonamentów i do 10 Mb/s w kierunku przeciwnym. Rozwiązanie to wydaje się być optymalne z punktu widzenia indywidualnego użytkownika sieci. Niestety, pomimo wielu zapowiedzi o jego rozpowszechnieniu, wciąż jeszcze w Polsce jest bardzo rzadko stosowanym rozwiązaniem. Ponadto dla części potencjalnych użytkowników przeszkodą mogą być stosunkowo wysokie koszty związane z drogim modemem kablowym. Jednak koszt połączenia można obniżyć, łaczyc kilka komputerów w sieć lokalną i przyłączając ją do jednego modemu.

Połączenie za pomocą satelity

     Interesującym sposobem podłączenia się do sieci Intemet jest wykorzystanie łącz satelitarnych. Aktualnie w świecie istnieje kilka rozwiązań tego typu. Połączenie za pomocą satelity zapewnia dostarczenie informacji z sieci Internet do użytkownika drogą satelitarną. Zdecydowanie największe możliwości stwarza tutaj system Direct PC stworzony w USA przez Hughes Network Systems Inc. Direct PC jest satelitarnym, jednostronnym systemem komunikacyjnym, w którym po stronie odbiorczej są komputery klasy PC wyposażone w odpowiednią kartę i antenę do odbioru sygnałów z satelity (Eutelsat), natomiast w kierunku przeciwnym ze względu na wysoki koszt anten nadawczych, preferowane są połączenia za pomocą łączy komutowanych lub stałych.
     Istnieją także systemy zwane rozsiewczymi (Intel Intercast oraz Net On Air), jednak w takim przypadku nie istnieje kanał zwrotny, użytkownik może jedynie odbierać przesyłane dane.

Połączenie za pomocą telefonu komórkowego

     Postępująca integracja naszego życia z siecią Intemet, wymaga nieraz skorzystania z sieci także w miejscach, gdzie nie ma dostępu do połączenia kablowego. W takim przypadku możemy skorzystać z przenośnych komputerów osobistych {notebook, laptop). Połączenie komputera przenośnego z siecią htemet odbywa się przez zainstalowanie w komputerze karty modemowej PCMCIA połączonej kablem z telefonem komórkowym. Większość telefonów komórkowych posiada możliwość współpracy z komputerem. Innym rozwiązaniem jest wykorzystanie telefonu z wbudowanym modemem. Telefon taki łączy się z komputerem za pomocą kabla lub bezprzewodowego łącza IRDA (pracującego w zakresie podczerwieni). Istnieją także na rynku kieszonkowe komputery (o bardzo małych rozmiarach) nazywane notesami elektronicznymi (palmtop). Coraz częściej posiadaj ą one funkcje telefonu komórkowego, dzięki czemu także i za ich pośrednictwem możemy korzystać z Intemetu. Niestety tego typu rozwiązania nie są tanie. Drogie są nie tylko komputery przenośne, karty modemowe, ale także taryfy w telefonii komórkowej. Ponadto korzystając z sieci za jej pomocą, musimy pamiętać, że połączenia będą w tym przypadku dłużej trwać, gdyż w tego typu sieciach prędkość transmisji jest ograniczona do 9,6 kbps.

Usługi w Internecie

     Istnieje kilka rodzajów usług internetowych. Większość przeglądarek stron WWW pozwala na dostęp do następujących usług:

• grupy dyskusyjne - służą do wymiany wiadomości na najróżniejsze tematy. Możemy je rozpoznać po znacznikach "alt.*", "sci.*" czy "talk.*"
• IRC (Internet Relay Chat) - umożliwia grupom użytkowników prowadzenie sieciowych "dyskusji"
• FTP - wykorzystywany jest do kopiowania plików z serwera na komputer użytkownika (adres serwera rozpoczyna się od "ftrp://")
• TELNET - umożliwia zdalną pracę na innym komputerze za pośrednictwem naszego własnego PC-eta
• World Wide Web - to najbardziej interesujący obszar Internetu. Poprzez WWW możemy uzyskać dostęp do praktycznie wszystkich innych usług internetowych (http://*)

Strony WWW

     Strona WWW (World Wide Web) to dokument wykonywany przy użyciu specjalnych programów tworzących plili w formacie *.html (HTML - Hyper Text Markup Language). Dokument taki osadzony jest na serwerze i dostępny dla użytkowników z całego świata, którzy mogą zapoznać się z prezentowanymi tam zagadnieniami. Liczba zarejestrowanych stron WWW sięga na świecie kilkuset milionów. Tworzą je wielkie korporacje, rządy światowych mocarstw, organizacje i wojsko, ale także niezależni artyści, uczniowie szkół, osoby prywatne. Strona WWW ukazuje bowiem to, co dla jej autora jest najważniejsze - dla jednego pieniądze, a dla drugiego niczym nie skrępowaną wolność wypowiedzi.

     Interfejs WWW przypomina wyglądem obszar roboczy Windows i służy przede wszystkim temu, by jego obsługa była maksymalnie ułatwiona, a więc możliwa również w przypadku całkiem początkujących użytkowników. Zasada obsługi WWW opiera się na wywoływaniu stron głównych innych komputerów. Na stronach tych znajdują się odsyłacze, tzw. Hyperlinki (hiperłącza), których kliknięcie powoduje wyświetlenie na ekranie kolejnych informacji. Ponadto wiele stron zawiera elementy multimedialne, a więc nie tylko tekst, ale i obrazky, dźwięk, a nawet wideo sekwencje.

Przęglądarki

     System Windows 95, 98, 2000, XP zawierają oprogramowanie potrzebne do obsługi Internetu: do obsługi poczty - Outlook Express, a do wyszukiwania informacji - przeglądarka internetowa - Internet Explorer.

     Przypomnijmy, że do surfowania w Internecie potrzebny jest specjalny program, za pomocą którego możemy poruszać się od strony do strony. Programy takie nazywane są przeglądarkami WWW i są dostępne przede wszystkim u dostawców usług internetowych, ale i w samym Internecie. Czołowymi przedstawicielami tej grupy programów są produkty dwóch rynkowych potentatów: firmy Microsoft, produkt Internet Explorera, i Netscape, która stworzyła przeglądarke o nazwie Navigator. Istnieje też wiele innych programów tego typu, lecz dwa wyżej wymienione zdecydowanie przodują w swojej kategorii.

     Jeżeli chcemy otworzyć wybraną stronę, przede wszystkim musimy znać jej adres, który podajemy w polu adresowym. Następnie naciskamy klawisz Enter i czekamy. Szybkość pojawienia się strony zależy od szybkości naszego modemu i ruchu na łączach. Po otwarciu pierwszej strony, o jaką nam chodziło, możemy otworzyć następną na dwa sposoby: albo w polu Adres wpisać nowy adres strony (tak zwany adres URL), albo, jeśli chcemy poznać więcej informacji zawartych na otwartej stronie, kliknąć któryś z odsyłaczy.

Wyszukiwanie informacji w sieci

     Uzyskanie potrzebnych nam informacji umożliwiają tzw. wyszukiwarki.
Zasada działania wyszukiwarek jest następująca: specjalny program komputerowy tzw. "szperacz" (ang. webcrawler) przeszukuje zasoby Sieci, zbiera dane o dostępnych stronach WWW, a efektem tego działania jest lista stron na określony temat z tytułami, adresami i niewielkimi opisami. Znaleziska te są katalogowane i przechowywane w specjalnej bazie danych działającej w trybie online. Jeżeli chcemy znaleźć informacje na jakiś konkretny temat, możemy w odpowiednim okienku w którejś z wyszukiwarek wpisać słowo kluczowe lub poszukiwany termin. Rezultaty w postaci listy związanych z zapytaniem dokumentów pojawiają się zwykle już po kilku - kilkunastu sekundach. Możemy je przeglądać poprzez zwykłe kliknięcie na podkreślone tytuły. W zależności od wyszukiwarki, lista rezultatów poszukiwań może zawierać ułatwiające analizę i podjęcie decyzji informacje dodatkowe. Dzięki nim łatwiej docenić, które dokumenty mogą do czegoś się przydać, a które możemy pominąć. Różne wyszukiwarki w różny sposób prowadzą poszukiwania, przechowują i odzyskują dane.

Poczta elektroniczna

     Poczta elektroniczna - jest to obecnie najszybsza i najtańsza forma porozumiewania się między użytkownikami sieci. Poczta działa na zasadzie zapisywania informacji do skrzynki wybranego użytkownika, gdzie czeka ona na odbiór. Użytkownik, który rozpoczyna pracę w sieci, jest informowany, że czeka na niego poczta. Może ją otrzymać za pośrednictwem programu obsługi poczty.

     Przesyłać można drobną korespondencję tekstową, a także pliki informacyjne. Koszt przesyłania to koszt połączenia telefonicznego. Szybkość przesyłania informacji zależy od obciążenia sieci. List przechodzi przez kolejne węzły, gdzie czeka na możliwość dalszego przesyłania.

     Aby móc odbierać i wysyłać pocztę elektroniczną, należy mieć założone konto na serwerze jednego z dostawców usług internetowych, odpowiednio skonfigurowany modem i program do obsługi poczty, na przykład Microsoft Outlook, Outlook Express wchodzący w skład Internet Explorera. Program powinien być zainstalowany wraz z przeglądarką.

     Mamy również możliwość obsługi swojego konta pocztowego jako strony WWW. W większości takich połączeń powinniśmy się poruszać na tzw. stronach zaszyfrowanych, czyli widocznych i dostępnych tylko dla nas. Na taki rodzaj stron automatycznie przechodzi nasza przeglądarka jeżeli jest to wymagane. Taki sposób transmisji powinien ustawić nasz dostawca usług.

Wirtualne pogawędki - IRC

     Internet Relay Chat (IRC) stanowi doskonałą i coraz tańszą alternatywę dla telefonicznych rozmów międzymiastowych lub międzynarodowych, do których można go porównać.
     Rozmowy za pośrednictwem IRC odbywają się na żywo, czyli w czasie rzeczywistym. Treść wypowiedzi wystukujemy na klawiaturze, a pozostali rozmówcy od razu widzą pisane słowa na ekranach monitorów. Aby jednak zacząć rozmowę online potrzebny będzie nam odpowiedni program. Jednym z najpopularniejszych jest mIRC, który można skopiować ze strony http://www.mirc.co.uk lub z CD-romów dołączanych do pism komputerowych.      Włączając się do rozmowy podajemy swój pseudonim tzw. nick ewentualnie adres internetowy. Następnie wystarczy tylko poczekać na połączenie z serwerem i wybór kanału na jakim chcemy się znaleźć. Ilość odwiedzanych jednocześnie kanałów jest dowolna, a ich nazwy zaczynają się od znaczka # (chasz). Jeżeli chcemy porozmawiać z kimś indywidualnie to wystarczy dwukrotnie kliknąć jego nick znajdujący się na liście po prawej stronie okna kanału.

     Coraz bardziej popularne stają się również kawiarenki czy też tzw. Chat oferowany przez omawiane wcześniej portale internetowe. Korzystając z tego rodzaju usługi możemy wybrać jedną z kilku kategorii tematycznych. W chwili wyboru znajdziemy się w gronie osób dyskutujących na wybrany temat. Oczywiście jak w przypadku omawianego wcześnie programu, identyfikować się będziemy swoim pseudonimem lub np. adresem swojej skrzynki pocztowej.

Zakładanie konta

     Jednymi z najpopularniejszych dostawców usług internetowych są Wirtualna Polska (http://www.wp.pl) oraz ONET (http://www.onet.pl).
     Strony do jakich odnoszą się adresy określa się jako portale internetowe. Obecnie dość ciężko jest sprecyzować dokładną definicję portali, w przybliżeniu możemy powiedzieć iż jest to strona oferujące nam darmowe konta pocztowe, udostępniające swoje serwery dla prywatnych stron WWW, oferujące wirtualne pogawędki, przedstawiające nam informacje na temat najświeższych informacji, pogody, podające datę, czas, obchodzone imieniny i wiele, wiele innych danych.
     Aby założyć własną skrzynkę pocztową na stronie np. firmy ONET.

• Przede wszystkim musimy mieć połączenie z internetem. Następnie musimy uruchomić przeglądarkę internetową i wpisać adres portalu na którym zakładać będziemy swoje konto
• Na głównej stronie powinniśmy wybrać odnośnik do Poczty. Otworzy nam się kolejne okienko, w którym możemy się "zalogować" lub zarejestrować jako nowy użytkownik. W przypadku takim jak my, gdy zakładamy konto pierwszym naszym krokiem będzie rejestracja

• Jednak przed rejestracją powinniśmy zapoznać się z regulaminem użytkowania poczty.
  W chwili rejestracji wybieramy swój identyfikator (pseudonim lub tzw. Login - nazewnictwo zależy od portalu) oraz hasło. Identyfikator ten będzie częścią naszego adresu pocztowego.
  "Identyfikator"@nazwa_portalu (w przypadku Onetu będzie to mniej więcej tak wyglądać: xxxxx@poczta.onet.pl gdzie xxxxx jest naszym identyfiaktorem). W przypadku gdy zakładamy naszą skrzynkę pocztową na dość popularnym portalu musimy liczyć się z "wymyśleniem" sobie dość oryginalnego loginu gdyż na pewno Maryś, Józków i Mariuszów jest już pełno. W chwili gdy wpiszemy już istniejący login komputer wyświetli nam komunikat o błędzie i poprosi nas o ponowną próbę.
• Prócz wspomnianych danych, na stronie rejestracyjnej podać możemy nasze bliższe dane, zainteresowania i co dość często może okazać się przydatne alternatywne pytanie w chwili gdy zapomnimy nasze hasło. Osobiście możemy zadeklarować nasze pytanie, jak również musimy zamieścić odpowiedź. W chwili logowania, gdy nie pamiętamy hasła, portal zada nam zadeklarowane pytanie. Nasza poprawna odpowiedź pozwoli nam na "awaryjne" logowanie. Wszystkie dane jakie wprowadzamy w formularzu na stronie nie są widoczne dla innych użytkowników internetu, gdyż nasz komputer jest w tzw. bezpiecznym połączeniu. Świadczy o tym zamknięta kłódka w dolnym pasku naszej przeglądarki oraz adres odwiedzanej strony zaczynający się od https://.

• Po udanej rejestracji komputer wyświetl nam podsumowanie naszego konta internetowego, umieszczając w nim nazwę oraz parametry serwera poczty przychodzącej i wychodzącej. Parametry te przydać się nam mogą w chwili konfiguracji programu do obsługi naszej skrzynki pocztowej (np. Outlook Express). Konfiguracja dodatkowego programu nie jest jednak konieczna.

     Od tej chwili twoja skrzynka pocztowa zaczyna istnieć. Możesz wysyłać i odbierać pocztę elektroniczną. Po zalogowaniu komputer wyświetli stan twoje skrzynki pocztowej (tzn. czy masz nowe wiadomości, ile masz wiadomości już przeczytanych itp.). Przechodząc na odpowiednie zakładki możemy przeczytać otrzymane wiadomości lub wysłać.
     W chwili gdy chcemy wysłać nową wiadomość do znajomego w polu Do: podać musimy adres jego skrzynki pocztowej. Kolejne pole to pole DW (Do wiadomości). Pole to wypełniamy w przypadku gdy chcemy aby nasza poczta została wysłana do wiadomości jeszcze jednej osoby. W polu Temat wpisujemy treść tematu naszej poczty. Gdy chcemy naszej znajomej osobie wysłać np. swoje elektroniczne (zeskanowane) zdjęcia skorzystać będziemy musieli z opcji Załącznik. Po wyborze tego polecenie otworzy nam się okno dialogowe, w którym będziemy musieli odnaleźć i wskazać żądany plik.