Internet

www e-mail usenet ftp irc telenet bbs wyszukiwarki i katalogi gopher zakupy w internecie telefonia internetowa

WWW

Ale po kolei. Bezspornie najbardziej spektakularnym obszarem Internetu jest oczywiście Word Wide Web bardziej znany jako WWW. Umożliwia on dostęp do różnego rodzaju systemów i wszelkich usług internetowych. Zasada obsługi WWW polega na wywoływaniu stron głównych dokumentów, napisanych w specyficznym formacie tzw. HTML (Hyper Text Markup Language) wpisując w wierszu poleceń przeglądarki adres (URL). Dokumenty te znajdują się zazwyczaj na serwerach czyli komputerach które pracując 24 godziny na dobę, umożliwiają dostęp do zgromadzonych na nich danych niemal w każdej chwili. Na stronach HTML znajdują się odsyłacze (hiperlinki) których kliknięcie przenosi nas automatycznie na inną witrynę. Strony internetowe mogą być budowane w sposób który umożliwia nie tylko suche przekazywanie tekstu, ale również muzyki, grafiki a także filmów w specjalnych formatach, a ostatnio nawet skryptów lub apletów Java, które uruchamiają się już na naszym komputerze tworząc na stronie na przykład zegar z aktualną datą systemową, elementy te służą najczęściej do urozmaicenia witryny, (niestety im strona bardziej urozmaicona tym wolniej się otwiera).

Adresy Internetowe określają jednoznacznie miejsce dokumentu w sieci. Adres Internetowy nosi nazwę URL (Uniform Resource Location) i zbudowany jest zazwyczaj z następujących elementów:

- Identyfikatora protokołu (http://, ftp://, gopher://, news://)
- Adresu serwera, w postaci tekstowej (www.serwer.pl) lub numerycznego adresu IP np. (194.204.188.213)
- ścieżki dostępu do dokumentu, która w przypadku katalogu głównego ma postać / (backslash), a jeśli dokument znajduje się głębiej w drzewie katalogów podajemy do niego pełną ścieżkę dostęppu np. tough/internet

To czy adres Internetowy zaczyna się od www zależy od nazwy serwera jaką nadał mu administrator sieci podczas jego uruchamiania. Może więc mieć przedrostek www, lecz nie musi.

Do przeglądania witryn Internetowych służą przeglądarki WWW (ang. Web browser). Od jej rodzaju i wersji (Im nowsza tym lepsza) zależy komfort i szybkość pracy z Internetem oraz możliwość wykorzystania zastosowanych na stronach bajerów. Do najbardziej znanych przeglądarek należą Internet Explorer - darmowy i po polsku, oraz Netscape Communicator - (w polskiej wersji Sylaba Communicator). Inne mniej znane przeglądarki to : Opera, Arachne, Tango, HotJava, NCSA Mosaic, Emissary, możesz je znaleźć tutaj . Jeżeli w trakcie przeglądania witryn bardziej zależy nam na treści niż na formie przekazu powinniśmy wyłączyć w opcjach przeglądarki ładowanie grafiki, Dzięki temu strony będą mniej efektywne, ale za to będą się wczytywać o wiele szybciej. Aby to uczynić w Explorerze otwórz kolejno, Widok / Opcje / Zaawansowane gdzie w sekcji Multimedia wyłączamy Pokazuj rysunki.

e - mail :

Poczta elektroniczna (ang. electronic mail, w skrócie e-mail) to typ poczty komputerowej, która umożliwia wymianę informacji pomiędzy użytkownikami sieci komputerowej. Poczta elektroniczna pozwala między innymi na wymianę danych w postaci binarnej, dokumentów tekstowych bądź dokumentów HTML z możliwością dodawania załączników plikowych. Użytkownicy poczty elektronicznej sieci Internet posiadają swoje skrzynki pocztowe opatrzone unikatowym adresem zabezpieczanym hasłem, na który kierowane są przesyłane pliki. Poczta elektroniczna umożliwia błyskawiczną komunikację pomiędzy użytkownikami - wiadomości ukazują się w skrzynce odbiorcy prawie natychmiast po wysłaniu. Zalety poczty elektronicznej wydają się oczywiste. Przede wszystkim wiadomości przesyłane e-mailem docierają do adresata znacznie szybciej niż tradycyjne listy. W systemie takim można też łatwo dołączyć do przesyłek pliki danych (np. krótki plik dżwiękowy lub video) oraz rozsyłać tę samą wiadomość jednocześnie do całych grup odbiorców. Możemy również zabezpieczyć swój list przed przeczytaniem go przez osoby nieupoważnione stosując specjalny algorytm szyfrujący tzw PGP (Pretty Good Privacy). Przesłane dane mogą być ponadto wykorzystane ponownie bez konieczności ich kolejnego zapisywania. Aby wymiana poczty na komputerze była w ogóle możliwa, musimy przede wszystkim posiadać modem lub kartę sieciową, które to urządzenia zapewnią nam połączenie z siecią telefoniczną lub bezpośrednio z Internetem. Ponadto, jeśli korzystamy z połączenia telefonicznego, należy uzyskać dostęp do Internetu za pośrednictwem odpowiedniego usługodawcy. Kolejnym niezbędnym elementem jest program do obsługi poczty elektronicznej. Aby poprawnie skonfigurować program pocztowy, należy poznać takie pojęcia, jak POP3 i SMTP. Protokół POP3 (Post Office Protocol Version 3) umożliwia pecetowi wczytywanie nadchodzących wiadomości za pośrednictwem łączy telefonicznych. W razie wysyłania poczty z lokalnego peceta wykorzystywany jest natomiast protokół SMTP (Simple Mail Transport Protocol). Operator Internetowy może administrować pocztą przychodzącą i wychodzącą za pomocą oddzielnych serwerów. Nazwy tych serwerów (lub serwera, gdyż często obie nazwy są identyczne) należy koniecznie wpisać do konfiguracji programu pocztowego. Aby mieć dostęp do swojej prywatnej skrzynki pocztowej, musimy otrzymać ponadto od operatora nazwę konta i hasło.
Uwaga darmowe usługi pocztowe jakie oferuje wielu providerów nie są zbyt pewne. Może się zdarzyć że nasz list nie dojdzie do adresata lub dojdzie z dużym opóźnieniem. Jeśl więc twoje korespondencje są bardzo ważne, to lepiej wykup odpowiednią usługę gdyż tylko wtedy będziesz miał absolutną pewność że twoje przesyłki zawsze na czas totrą do celu.
Każdy adres elektroniczny składa się z dwóch części oddzielonych od siebie znakiem @ (określanym zazwyczaj jako małpa). Najczęściej spotykana forma to: użytkownik @ serwer. typserwera. kodkraju - np. jkowalski@prawo.com.pl. Typ serwera może oznaczać instytucję edukacyjną (edu), rządową (gov), komercyjną (com), miasto (kraków) lub nazwę firmy (firma x). Kod kraju to dwuliterowy symbol oznaczający dane państwo, np. Polska - pl, Niemcy - de, Czechy - cz, Austria - au itd. Wyjątkiem są tu Stany Zjednoczone które go nie posiadają.

W przeciwieństwie do rozmów telefonicznych, treści przesyłanych do nas maili najczęściej nie oddają naszego nastroju czy stosunku do adresata, przez co trudno raczej poznać, czy to, co zostało napisane, brzmi ironicznie, wesoło, smutno czy groźnie. A ponieważ niektóre wiadomości mogłyby przez to zostać zrozumiane opacznie, użytkownicy poczty elektronicznej wymyślili tzw. "buźki", które odzwierciedlać mają wyraz twarzy piszącego. "Buźki" tworzymy za pomocą znaków widocznych na klawiaturze. Oto niektóre z nich:

Warto zwrócić uwagę że każdy z nich znacznie łatwiej rozszyfrować jeśli spojrzysz na nie pod kątem 90 stopni.

Usenet

Usenet, określane również jako "grupy dyskusyjne" to najpopularniejsze publiczne forum dyskusyjne Internetu.
Według DejaNews korzysta z niego 25 mln osób. Grupy Usenetu (ang. newsgroups) to podzielone tematycznie zbiory wiadomości, wyglądających jak listy elektroniczne. Jeśli masz ochotę porozmawiać z innymi ludźmi na nurtujące cię tematy. Dołącz do grupy poruszającej interesujący cię temat i włącz się do dyskusji. Konwersacja polega na wybraniu odpowiedniej grupy tematycznej i połączeniu się z jej serwerem za pomocą posiadanego programu pocztowego (np. Outlook Express). O ile wybrany serwer ma charakter publiczny (dostępny dla wszystkich), to masz wgląd do wszystkich maili jakie są w nim zgromadzone. Przeglądasz je, i gdy zaintryguje cię temat któregoś listu odpowiadasz autorowi. w identyczny sposób sam możesz zostawić jakąś wiadomość, pytanie lub informacje na serwerze i oczekiwać odpowiedzi od innego użytkownika który będzie chciał nawiązać z tobą bliższą znajomość, lub po prostu odpowiedzieć na twoje pytanie.
Rodzaje grup dyskusyjnych, poruszane na nich tematy, oraz wszelkie wyczerpujące informacje na ten temat znajdziesz pod adresem http://usenet.pl Grupy dyskusyjne możemy rozpoznać po znacznikach "alt.*", "sci.*", czy "talk.*". W Usenecie rozmawia się o wszystkim. Można tu spotkać zarówno specjalistów, hobbystów jak i szarlatanów z każdej dziedziny. List dyskusyjnych jest kilka tysięcy. Nie trzeba zaglądać na listę, by zorientować się, o czym się na niej dyskutuje. Wystarczy rozszyfrować nazwę, która składa się ze skrótów rozdzielonych kropkami. Zawężają one temat "od ogółu do szczegółu". Pierwsza część nazwy określa kategorię np.: l comp - komputery, l rec - rekreacja, l soc - społeczeństwo, l misc - różności, które nie pasują do innych kategorii. Kategoria alt jest "alternatywna" (ang. alternative newsgroup management structure). Tu znajdą się grupy utworzone "na szybko" - ich rejestrowanie jest mniej kłopotliwe. Ta hierarchia jest najbardziej otwarta i demokratyczna. Ale też jest tu mnóstwo "martwych" grup. Od tych skrótów zaczynają się grupy anglojęzyczne. Polskie również ich używają. Ale na początku mają literki "pl" (inne narodowości używają na początku skrótów swojego kraju). Usenet wyrósł na dyskusjach informatyków. Ale coraz więcej jest grup dyskusjnych poświęconych tematom nie związanym z komputerami. Z Usenetem połączyć się można, używając np. programów dołączanych do popularnych przeglądarek WWW. W pakiecie Navigator Netscape'a służy do tego moduł Collabra, w Internet Explorerze Microsoftu - Outlook Express. Opera pokazuje newsy w takim samym oknie jak strony WWW. Istnieją też wyspecjalizowane programy służące wyłącznie do obsługi Usenetu (np. Forte Agent). Zanim połączymy się z grupami dyskusyjnymi, trzeba określić, z jakiego serwera news będziemy korzystać. O to dobrze zapytać naszego dostawcę Internetu. Kto chce zobaczyć, jak wyglądają dyskusje, a zna angielski i nie chce mu się nic konfigurować, może zajrzeć do Usenetu przez serwis Dejanews (www.dejanews.com.). Pozwala on nie tylko na przeglądanie grup i udział w dysuksjach, ale też na wyszukiwanie konkretnych wypowiedzi za pomocą słów kluczowych. Gdy przegląda się typową grupę Usenetu, program komputerowy pokazuje serię nagłówków wiadomości, jakie się na niej znajdują. Te z powtarzającymi się tematami tworzą tzw. wątki - ciągnące się dyskusje dotyczące konkretnego zagadnienia. Zanim weźmiemy udział w dyskusji, wypada przeczytać, o czym już w niej mówiono. Większość grup znajduje się na wszystkich komputerach obsługujących Usenet. Obsługujące system komputery nieustannie komunikują się. Gdy połączą się dwa z nich, porównują to, co się na nich znajduje, po czym każdy "uzupełnia" braki drugiego. Dzięki temu te same opinie można więc równie dobrze czytać z komputera stojącego w San Jose, jak i z tego, który znajduje się w Krakowie. Zwykle na serwerach Usenetu są tylko najbardziej aktualne wiadomości. Najciekawsze listy dyskusyjne mają swoje archiwa na stronach WWW.
Prehistoria Usenetu to koniec lat 70. Siódma wersja Uniksa wyposażona była w protokół UUCP (Unix-to-Unix CoPy). Amerykańscy studenci wykorzystywali go, by wymieniać informacje. W połowie lat 80. pojawił się wykorzystywany w Usenecie protokół transmisji newsów: NNTP (Network News Transfer Protocol). Opisuje on z jednej strony technologię pozwalającą na wędrówkę wiadomości po całym świecie, a z drugiej - wymianę informacji między serwerami a komputerami internautów.

Wykorzystano fragment artykułu Tomasza Bieniowskiego zamieszczonego W "G.W." z 06. 04. 99.

FTP

FTP (File Transfer Protocol) jest protokołem transmisyjnym, służącym do przesyłania plików pomiędzy dwoma komputerami w Internecie. FTP zakłada przy tym użycie stosowanego w Sieci protokołu TCP (Transmission Control Protocol), co oznacza konieczność posiadania skonfigurowanego i aktywnego połączenia Internetowego. Zazwyczaj połączenie takie w Windows 95 odbywa się za pośrednictwem usługi Dial-Up bądź sieci lokalnej. Użytkownik kontroluje wymianę plików z innym komputerem znajdującym się w Sieci i udostępniającym pliki (serwerem), posługując się specjalnym programem, zwanym często klientem FTP np.WS-FTP, Internet Neighborhood, Windows Commander lub inne.
W Windows 95 wystarczy wejść do katalogu windowsów (przeważnieC:\WINDOWS\) i uruchomić program FTP.EXE który służy do przesyłania plików przez Internet. Z serwerem łączysz się wpisując "open nazwa_serwera". Komputer zapyta cię o identyfikator konta (tylko litery do znaku małpy: @) i o hasło. Po poprawnej odpowiedzi jesteś połączony. Jeśli popełnisz błąd przy wpisywaniu należy połączyć się raz jeszcze.Po połączeniu ustawiamy typ transmisji na binarny za pomocą komendy "bin".Możesz jeszcze przejść do katalogu w którym masz pliki do WWW komedną"lcd x:\nazwa_katalogu".Pliki wrzucasz na serwer komendą "put nazwa_pliku" lub "mput *.*".Jeśli chcesz widzieć jak postępuje proces ładowania plików wpisz wcześniejkomendę "hash".Katalogu na serwerze tworzysz komendą "mkdir nazwa_katalogu", zmieniasz jekomendą "cd nazwa_katalogu".Po zakończeniu sesji rozłączasz się komendą "close". Warunkiem koniecznym do nawiązania połączenia jest posiadanie przez użytkownika odpowiednich uprawnień na komputerze docelowym. Zamieszczony w systemie Windows program nie jest jednak najwygodniejszy w obsłudze, dlatego polecam Windows Commander o okienkowym interfejsie i z Polskojęzycznym menu kóry jest zarówno prosty i łatwy w użyciu a zarazem doskonale nadaje się do tego typu operacji.
W sieci istnieje jednak cała masa serwerów FTP, służących jako archiwa plików. przeznaczone dla wszystkich użytkowników. Serwery te umożliwiają dostęp do danych poprzez tzw. "anonimowe" FTP (anonymus FTP). Nie jest wtedy wymagane oddzielne hasło dla każdego użytkownika. Zamiast tego wszyscy posługują się kontem o nazwie "anonymus", w miejsce hasła podając własny adres e-mail. Serwery FTP zawierają często dużą liczbę plików z rozszerzeniami TAR. Jest to specjalny format archiwóm, podobny do DOS-owego ARJ lub ZIP-a. Zbiór w formacie TAR zawiera zawsze pełną strukturę katalogów, a więc pliki wraz z podkatalogami. Służy to późniejszemu, kompletnemu odtworzeniu pierwotnej postaci archiwum. Jeżeli plik jest dodatkowo skompresowany, ma rozszerzenie .TAR.Z. Stosowne programy rozpakowujące są ogólnie dostępne w sieci (jako shareware lub freeware).
Aby ściągnąć dane z Internetu, należy najpierw wiedzieć, gdzie się one znajdują. Do tego celu przydaje się "Archie". Jest to popularna usługa sieciowa, pomagająca w przeszukiwaniu zawartości publicznych serwerów FTP. Wpisujemy w odpowiednim formularzu szukane hasło i w odpowiedzi otrzymujemy listę wszystkich serwerów FTP, na których można znaleźć dany plik. Odpowiedni formularz, pomocny w poszukiwaniach, oferuje m.in. Interdyscyplinarne Centrum Modelowania pod adresem http://archie.icm.edu.pl . Archie jest w rzeczywistości siecią serwerów. Każdy z nich musi w regularnych odstępach czasu odpytywać znajdujące się w jego regionie geograficznym serwery anonymus FTP w celu ustalenia ich zawartości. Archie loguje się na serwerze i pracuje, posługując się standardowymi poleceniami FTP. Dziesiątki serwerów Archie ułatwiają w ten sposób dostęp do rozsianych po całym świecie archiwów FTP. Uwaga adres serwera zawsze rozpoczyna się od "ftp://".

IRC / ICQ

Poprzez Internet możemy nawiązać bezpośredni kontakt z innymi użytkownikami sieci i porozmawiać z nimi w trybie tekstowym w czasie rzeczywistym na dowolne tematy. Odpowiednie programy pozwalają nam zarówno rozmawiać z jednym, lub wieloma użytkownikami na raz wypisując na ekranie komputera teksty skierowane do naszego rozmówcy i odbiór odpowiedzi tą samą drogą, jak i przesyłać pliki pomiędzy rozmówcami. Programy komunikacyjne możemy podzielić na dwie zasadnicze grupy. Do jednej zaliczamy aplikacje służące do bezpośredniego komunikowania się komputerów połączonych siecią, do drugiej - programy wymagające specjalnych serwerów "rządzących" transmisją. Pierwsze z nich potrzebują jedynie zainstalowania specjalnego "demona" (programu "czuwającego" np. kontrolującego, czy na serwerze nie pojawiła się skierowana do nas przesyłka). Sprawdza on, czy ktoś właśnie nie próbuje się z nami skontaktować. Zasada działania programów funkcjonujących na bazie serwerów jest trochę bardziej skomplikowana. Program taki, żeby przesłać komunikat z jednego komputera do drugiego, musi skorzystać z wydzielonego serwera, który po analizie przesyłki może ją przekazać dalej. Na takich serwerach zorganizowanych jest najczęściej wiele grup użytkowników dyskutujących na różne tematy. Jeśli chcemy więc porozmawiać na przykład o kotach, znajdujemy odpowiednią grupę i włączamy się do dyskusji: mamy w ten sposób pewność że "spotykamy" się z osobami o zainteresowaniach podobnych do naszych. Programy komunikacyjne wykorzystujące serwer umożliwiają także konwersację wyłącznie między dwiema osobami.
Trzeba jeszcze wspomnieć o programach, których zasada działania łączy oba powyższe sposoby. Komunikacja pomiędzy użytkownikami odbywa się bezpośrednio, natomiast informacje o tym, czy dana osoba jest podłączona do sieci, uzyskuje się z wydzielonego serwera. Jest to sposób o tyle istotny, że w dobie powszechnego dostępu do Internetu za pomocą numeru dostępowego Telekomunikacji Polskiej S. A., gdzie numeruy IP są przydzielane dynamicznie, nie ma możliwości poznania, pod jakim adresem znajduje się osoba, z którą chcmy porozmawiać. Informację tę dostarcza serwer.
Choć oprogramowanie tego typu może (choć nie powinno - ze względów bezpieczeństwa) służyć do przekazywania informacji biznesowych, najczęściej wykorzystywane jest do nawiązywania nowych znajomości. Należy przy tym pamiętać, że podobnie jak przy wszystkich innych kontaktach internetowych, także i tu obowiązują zasady netykiety, czyli zasady internetowego savoir - viver'u. Wypada także ostrzec, że długie godziny spędzone na tzw. "ircowaniu" mogą mieć podczas połączeń modemowych nieprzyjemne konsekwencje finansowe.

Więcej informacji znajdziesz na stronach:

http://www.irc.pl oraz http://www.canpol.pl/icq

Telnet

Umożliwia zdalną pracę na innym komputerze za pośrednictwem naszego własnego PC-eta. Połączenie z siecią daje możliwość zdalnego sterowania, komunikacji i wymiany plików między komputerami znajdującymi się w dwóch odległych od siebie miejscach za pośrednictwem protokołów, Ich zadaniem jest przesyłanie danych, odbieranie i kontrola poprawności przesyłanych danych. Komputer może używać kilku protokołów, na przykład jednego do komunikacji z jednym systemem, a drugiego z innym. W sieci Internet mamy do czynienia z kilkoma ustandardyzowanymi protokołami transmisji.

BBS

(ang. Bulletin Board System) to stosunkowo niewielki system komputerowy komunikujący się z zewnętrznym środowiskiem za pomocą systemu modemów, który może być używany zdalnie przez publiczną sieć telefoniczną, przez użytkowników chcących korzystać ze zbiorów oprogramowania i poczty elektronicznej.

Wyszukiwarki i katalogi

Chcąc znaleźć w sieci informację z jakiejś określonej dziedziny tematycznej powinniśmy się zdecydować w jaki sposób chcemy tego dokonać. Mamy do dyspozycji dwie możliwości. Wywołać któryś z serwisów wyszukiwawczych i w odpowiednim miejscu wpisać wyraz co do którego chcemy uzyskać więcej informacji, a wyszukiwarka sama dokona selekcji na podstawie wpisanego przez ciebie hasła, W wyniku tej operacji zobaczysz automatycznie utworzony dokument HTML z krótkim opisem tematycznym proponowanych stron oraz linkami do ich otwarcia.Niestety najczęściej jest tak że im "głębiej" dany serwis penetruje Internet, tym bardziej prawdopodobne, że w odpowiedzi na swoje zapytanie otrzymasz długą listę odnośników o znikomej lub żadnej wartości, a czas jaki spędzisz na przeglądaniu zestawienia będzie tak długi, że w wielu przypadkach całe przedsięwzięcie traci jakikolwiek sens. Druga możliwość to katalogi na których pogrupowane tematycznie odnośniki zaprowadzą cię po kolei do tematu najbardziej odpowiadającego twoim oczekiwaniom. Lecz i tu nie masz gwarancji że zarejestrowane w katalogu serwisy będą zawierały interesujące cię dane. Suma sumarum najlepiej jednak wykorzystać do tego celu wyszukiwarkę należy tylko pamiętać aby odpowiednio sprecyzować pytanie, jeśli chcemy aby poszukiwane informacje były w języku ojczystym ograniczmy się do Polskich wyszukiwarek, dodatkowo abyprzyspieszyć i zaumatyzować cały proces wyszukiwania, możemy posłużyć się jakimś programem który ułatwi nam całe zadanie, oraz skróci czas połączenia.