|
Tradycje przemysłowe na terenie Starachowic wywodzą się ,z okresu średniowiecza. Rozlegle lasy, dostatek wody w rzece Kamiennej i jej dopływach oraz występowanie pokładów rudy żelaza sprzyjały powstawaniu tu drobnych zakładów metalurgicznych .W XIX w. prosperował tu duży zespół zakładów hutniczych, natomiast w czasie wojny Starachowice znane byty z dużych zakładów zbrojeniowych Fabryki Broni i Amunicji. Niemcy wycofując się zabrali wszystkie obrabiarki. Zniszczone były zabudowania fabryczne. Nie można było rozpocząć poważniejszej działalności. Początkowo produkowano drobne narzędzia ,osie do wozów konnych, a następnie hamulce kolejowe i przyczepy do samochodów.
Odbudowujący się ze zniszczeń kraj potrzebował silnie sprzętu transportowego. O podjęciu produkcji polskiego samochodu ciężarowego pomyślano kilka miesięcy po wojnie. Grupa pracowników przedwojennych Państwowych Zakładów Inżynierii w Warszawie opracowała założenia konstrukcyjne samochodu. Ustalono że będzie on miał:
-podwozie oznaczone A20 z ramą spawaną o poprzeczkach rurowych
-ładowność 3500kg
-rozstaw osi 3000 mm
-zawieszenie na resorach piórowych
-hamulce na 4 koła z podciśnieniowym mechanizmem wspomagającym -silnik benzynowy o mocy 85 KM umieszczony w kabinie kierowcy
-sprzęgło jednotarczowe suche i 4-przekladniowa skrzynie biegów
Zarówno założenia konstrukcyjne , jak i samą konstrukcję samochodu opracowano w Łodzi, gdzie powstało Centralne Biuro Badań i Konstrukcji.
Dokumentacje zaczęto przygotowyv4ac w maju 1946 r. Równocześnie organizowano Zakład Doświadczalny, w którym miały być przygotowane pierwsze prototypowe samochody. Miejsce znaleziono w Zakładach Mechanicznych w Ursusie. Prototypowy samochód gotowy był w maju 1948 r. Wtedy przystąpiono do intensywnych drogowych badań pojazdu mających na celu sprawdzenie konstrukcji. 19 czerwca 1943 zademonstrowano oficjalnie samochód w ówczesnym Ministerstwie Przemysłu i Handlu. Po wprowadzeniu licznych poprawek konstrukcyjnych samochód wraz z dokumentacją przekazano do Zakładów Starachowickich.
Ani samochód , ani fabryka nie nosiły jeszcze swych obecnych nazw. Dopiero po wykonaniu kilku następnych egzemplarzy samochodu nadano mu nazwę Star ( od miasta w którym był produkowany - od Starachowic ).Do końca 1948 r wyprodukowano 10 samochodów , w 1949 - 245 szt. w 1550 - 782 szt. a w 1951 2568 szt. Od stycznia 1951 r Zakłady Starachowickie przyjęły nazwę Fabryka Samochodów Ciężarowych im. Feliksa Dzierżyńskiego. Rok 1954 zapisał się w kronice fabrycznej wyprodukowaniem 10 tys. samochodów. Rok później rząd podjął decyzje o rozbudowie i modernizacji FSC. Obok starych, jaszcze z czasów wojny wybudowano nowe hale produkcyjne. Powstały nowe wersje Starów: żuraw, betoniarka , cysterna , wóz pożarniczy oraz samochód samowyładowczy.
Samochód Star 20 produkowany był do 1957 r, w tym czasie powstało 50 tyś Starów. Star 20 miał drewnianą skrzynię ładunkową w której mógł przewozić 3500 kg ładunku , ponadto mógł holować przyczepy o łącznej masie 4400 kg. Ciężar własny samochodu wynosił 3400 kg. Kabina kierowcy była metalowa 2-osobowa z silnikiem zabudowanym wewnątrz. Silnik zabudowany wewnątrz kabiny był wówczas nowoczesnym rozwiązaniem. Produkcyjny silnie Stara 20,typ s-42 był benzynowy, miał 6 cylindrów ustawionych rzędowo, o łącznej pojemnosci_4180 cm3 i rozwijał moc max 85 KM przy 2800 obr/min. Pojazd posiadał 4 biegi do przodu i jeden do tylu. Żaden z biegów nie był synchronizowany. Star osiągał prędkość 83 km/h i spalał 29,5 1 benzyny na 100 km.
W lipcu 1957 roku z taśm montażowych zjechał ostatni Star 20. Zastąpił go Star 21 który był produkowany przez parę tygodni równolegle ze Starem 20. Modernizacja polegała na wprowadzeniu pięcioprzekładniowej skrzyni biegów oraz na zwiększeniu ładowności do 4 ton. W 1960 roku powstał Star 25 z nowym silnikiem S-472 o mocy 95 M przy 3000 obr/min. W samochodzie znalazł się także nowy, ulepszony układ hamulcowy. Prowadząc produkcję seryjną podstawowego modelu samochodu ciężarowego FSC, wspólnie z Biurem Konstrukcyjnym Przemysłu Motoryzacyjnego opracowała pojazd terenowy z 3 osiami napędzanymi, z blokadą mechanizmu różnicowego osi środkowej i tylnej. W 1958 r wykonano serie 25 5tarow 6x6 (Starów 66 ) . Samochód po ulicach mógł przewozie 4 tony ładunku a po bezdrożach 2,5 tony. Stary 66 weszły w wyposażenie wojsk Układu Warszawskiego. Przystosowano je do pracy w rożnych strefach klimatycznych. Star 660 TV11 miał podgrzewacz oleju w silniku i wody w układzie chłodzenia dla ułatwienia rozruchu silnika podczas mrozów a także chłodnicę oleju zapewniającą właściwą prace w klimacie tropikalnym. Terenowych Starów używano w Egipcie przy budowę tamy asuańskiej, wyposażono w nie polskie odziały ONZ na Bliskim Wschodzie , a wozy z zabudowaniami typu warsztatowego pracowały na zimnej Syberii i na gorących piaskach pustynnych Iraku.
Z osiągnięciem dużych korzyści ekonomicznych w krajowym transporcie samochodowym wiązało się wprowadzenie do. produkcji , w lipcu 1962 r samochodu Ster 27. Opanowano wtedy produkcje silnika wysokoprężnego S-53. Koszt eksploatacji Stara 27 z nowym silnikiem zmalał prawie dwukrotnie w porównaniu z kosztami eksploatacji benzynowego Stara 25.Jezeli Star 25 zużywał na 100 km 22 1 benzyny to Star 27 tylko 17 1 tańszej ropy.
W polewie lat sześćdziesiątych konstruktorzy fabryczni doszli do wniosku ze wskaźnik ładowności 4-tonowego samochodu o masie własnej 3,5 tony nie jest korzystny, a i rozwiązania poszczególnych zespołów pojazdu nie były już nowoczesne. Opracowano więc plany nowoczesnego samochodu o standardzie światowym. Nie czekając na zakończenie prac konstrukcyjno-technologicznych, związanych z uruchomieniem produkcji nowego pojazdu ,etapami wprowadzano do produkcji nowe zespoły. Tak powstał model przejściowy Star 28/29 który bezpośrednio poprzedzał produkcję nowoczesnego Stara 200.
Ten przejściowy model otrzymał wzmocnione podwozie zdolne do przewozu ładunków o ciężarze 5 ton oraz nowoczesną kabinę kierowcy. Kabinę opracowano wraz z francuską firmą Chausson. Opracowano ją nie tylko estetycznie ale i z myślą zapewnienia pewnej wygody kierowcy. Dla ułatwienia obserwacji drogi kabina była głęboko przeszklona. Dobra wentylacja, ogrzewanie, a także wyciszenie wnętrza były dużymi udogodnieniami dla kierowcy Stara 200. Kabiny Starów były wysyłane do Węgier , gdzie były matowane do samochodów Csepel. Uruchomienie produkcji modelu przejściowego nastąpiło w 1968 r. Budowano dwa typy Starów oznaczonych kolejno numerami 28 i 29. Pierwszy wyposażono w silnik wysokoprężny S-530 o mocy 100 KM a drugi w silnik gaźnikowy o mocy 105 KM
Prace nad nowym samochodem prowadzono z udziałem placówek naukowo-badawczych z Łodzi , Warszawy i Krakowa .efektem prac była nowa seria pojazdów. Stary 200 wyjechały na drogi w 1975 r. Rodzina Starów 200 obejmuje:
Stary 200 o ładowności 6 ton. Dwuosiowy, z jedną tylną osią napędową.
Stary 244 0 ładowności 5 ton. Dwuosiowy, obie osie napędzane.
Stary 266 o masie własnej 7350 kg. Dopuszczalna masa całkowita na szosie wynosi 12350 kg , a w terenie 10850 kg. Samochód ma wymiary 6900x2500x2690. Samochód ma silnik o mocy 150 KM przy 2800 obr/min.
Samochody te wycofywano z produkcji w roku 1994. W ofercie fabryki pozostały jednak jeszcze Stary 244 i 266. Miejsce wycofywanych Starów 200 zajęły nowe pojazdy z serii 742 i 1142 nad którymi prace rozpoczęły się pod koniec lat 80-tych.
Obecną ofertę Z.S. Star SA stanowią: Star 742, 1142, 266, 244 , 744 oraz najnowszy 1342 stanowiący odnowioną wersję 1142.
|